En het mooie is: we zijn er verrekte goed in. We zijn keien in het doorstomen, keihard werken en alles managen wat los en vast zit. En stiekem kunnen we er ook nog van genieten. Omdat het aangeeft hoe druk we zijn. Hoe druk en daarmee hoe belangrijk.
Tegelijkertijd klinkt in diezelfde organisaties de wens, de verzuchting, het verlangen door, om eens uit die waan te stappen en het een keer anders te doen. Om tijd te nemen voor bespiegeling, voor visie, voor elkaar en ook voor even helemaal niets.
maalstroom
Veel adviseurs, inclusief ikzelf, zijn met organisaties aan de slag om die ruimte te vinden. Om te onderzoeken en te ontdekken wat er anders kan en hoe we vaker uit die maalstroom van de waan van de dag kunnen komen. Want dat is wat we willen, wat we wensen, waar we naar snakken. Toch? Of is er misschien ook nog iets anders?
Laatst moest ik denken aan mijn eerste baan. Na mijn afstuderen als orthopedagoog werkte ik als jeugdhulpverlener bij Bureau Jeugdzorg. Ik begeleidde en adviseerde gezinnen met ernstige opvoedingsproblematiek. Een mooie en intensieve baan. Één dag in de week had ik bureaudienst. Een dag die geheel in het teken stond van wat er die dag binnen zou komen aan spoedwerk. Ik zat op een andere plek in het gebouw en mijn taak was om iedereen te woord te staan die belde of binnenkwam met vragen.
Mijn vaste bureaudienst-dag had ik op vrijdag. Deze dag was dynamisch. Net voor het weekend waren er altijd problemen met omgangsregelingen die niet werden nagekomen of met kinderen waar direct hulp voor nodig was, omdat er grote zorgen waren die niet konden wachten tot na het weekend. Op deze bureaudienst-dag had ik nooit andere afspraken staan, wist ik dat ik niet bezig kon met mijn reguliere werk en stelde ik mij in op drukte en het onverwachte. En drukte en het onverwachte kwam. Altijd. En het kón ook komen.
waandagen
Terwijl ik hieraan terugdacht, rees bij mij de vraag: ‘Wat nou als we die waan van de dag eens niet willen verwerpen maar willen behouden?’ Sterker nog, dat we de waan van de dag meer ruimte gaan geven? Wat nou als we besluiten dat iedere organisatie, ieder team of iedere medewerker waandagen mag hebben? Een dag waarop geen andere afspraken staan, waarop je bereikbaar en beschikbaar bent voor al het spoedwerk en al het onverwachte wat zich aandient?
Stel je voor: één dag waarop we niet proberen vooruit te plannen of onze agenda volstoppen met strategische overleggen. Een dag waarop we juist openstaan voor alles wat zich aandient — de urgente kwesties, de plotselinge problemen, de onverwachte wendingen. Niet als uitzondering, maar als een geaccepteerd en gepland onderdeel van onze manier van werken.
Misschien is het tijd om de strijd tegen de waan van de dag los te laten en haar in plaats daarvan een eigen plek te geven. Want pas dan ontstaat er echte ruimte. Ruimte voor rust én voor actie, voor plannen én voor improviseren, voor structuur én voor het onverwachte. Misschien is het tijd om onze organisaties een plek te laten zijn waar de waan van de dag niet alleen bestaat, maar waar de waan werkt. Niet tegen ons, maar mét ons.
Ik kijk uit naar een nieuwe zin in onze organisaties. Een zin als: ‘De waan van de dag werkt, we komen eraan toe’. Want wanneer de waan werkt, werkt het beter.
Over Elleke van Gelder
Gedreven door de vraag: 'Kan het ook anders?' is drs. Elleke van Gelder multidisciplinair specialist in het domein van sociale innovatie. Met Bureau in CC nodigt ze je uit om te ontdekken hoe vernieuwen en mensgerichtheid hand in hand gaan. 'Anders kijken, denken en doen' zijn daarbij niet slechts opties, maar krachtige leidraden voor innovatie, verandering en vernieuwing.
