Hallo, ik ben ChatGPT is een boek over ChatGPT geschreven door ChatGPT. Dat levert deze bijzondere openingszin op, plus een aantal paradoxen. Daarover straks meer.
Eerst wat korte info over de opbouw van dit boek. De hoofdstukindeling is zoals je die kan verwachten van AI. Twee hoofdstukken aanloop over de achtergrond en technologie, dan verder over mogelijke toepassingen en ontwikkelingen, gevolgd door de hoofdstukken over toekomst en ethiek. Aan het einde van het boek volgen hoofdstukken met heel veel voorbeelden.
Herhaling
Wanneer je een beetje bekend bent met de achtergronden en gebeurtenissen rondom AI zal je veel van de inhoud van dit boek herkennen. En met een beetje bekend bedoel ik dat je het nieuws volgt, af en toe je LinkedIn doorscrolt of podcasts luistert. Het is prettig dat informatie is samengevoegd in dit boek, het voelt hier en daar als herhaling van wat ik al weet.
Bob van Duuren, de menselijke co-auteur van dit boek, heeft het ook over herhaling. Het gaat dan over de tekstopbouw in dit boek. Hij noemt als aandachtspunt dat ChatGPT veel informatie herhaalt, bij wijze van samenvatting. Het consequent gebruik van deze structuur geeft me het gevoel dat de auteur aan bladvulling doet, of dat het de aanname heeft (ChatGPT is een het) dat ik dom ben.
ChatGPT gebruikt bestaande bronnen om informatie te verzamelen en om correcte zinnen te maken. En dat is wat je krijgt: verzamelde informatie in correcte zinnen. Daarin zit de eerste paradox.
Paradox 1
Een goed boek heeft een heldere opbouw en correct taalgebruik. Toch is dit boek paradoxaal genoeg te correct. Alles klopt, maar het voelt gek. Het is als een acteur die haar teksten voorleest: de emotionele laag ontbreekt.
In dit boek wordt het verschijnsel trouwens uitgelegd. ChatGPT construeert context uit tekstdata. Het is niet in staat om betekenis te verbinden naar de realiteit zoals wij die beleven. Vanuit mijn voorbeeld: de acteur leest de tekst correct, maar weet eigenlijk niet wat er staat.
Paradox 2
Dat brengt ons bij de paradox van de automatisering. Die gaat zo: hoe meer geautomatiseerd iets tot stand komt, hoe meer cruciaal de menselijke inbreng is.
In dit boek zie je dat ook. Het is geschreven door ChatGPT, maar co-auteur Bob is de feitelijke initiator. Hij is de regisseur die kiest en bijstuurt. Zonder ChatGPT geen inhoud, maar zonder Bob geen boek.
Interessant in dat opzicht zijn de discussies over creativiteit en eigenaarschap, die ook naar voren komen in Slim, slimmer, slimst van Bennie Mols. Kan je AI al creatief noemen, of is het een hogere vorm van kopiëren en combineren? Maar wat is creativiteit anders dan verrassend combineren?
Paradox 3
In het verlengde van die discussie ligt de vooruitgang-paradox. Die is samen te vatten in de zin: Het kan, dus het moet. Al snel komen er bij zo'n opmerking ethische bezwaren boven. Ook in dit boek worden kwesties rondom privacy, nepnieuws en discriminatie beschreven. Onbedoeld laat ChatGPT tussen de regels door zien: de mens - maakt techniek - maakt de mens. Best filosofisch, voor een stuk techniek.
Paradox 4
Een andere paradox bij dit boek is de wet van de remmende voorsprong. Dit boek is vernieuwend. Tegelijk is het verouderd op het moment dat het uitkomt. De technologie waar het boek over gaat verandert. Toch moest dit boek er komen, anders was de vernieuwing er helemaal niet.
Het vernieuwende van Hallo, ik ben ChatGPT is dat de AI-auteur ook het onderwerp van het boek is (beiden ChatGPT). Het is een van de eersten in het (door mij verzonnen) genre automachinografie.
Alleen het feit dat AI de auteur is kan je niet meer vernieuwend noemen. In dit boek lees ik dat al in 2020 een AI-gegenereerd boek is uitgekomen.
Paradox 5
De laatste paradox is die van fysiek en digitaal. Ik bedoel: een boek door én over ChatGPT - op papier. Dat lijkt onlogisch. Toch is dat te snel gedacht. Het is juist de kracht van het boek om de traditionele grenzen van AI uit te dagen. Om mensen te bereiken buiten de e-reader. Denk ook aan de handboeken voor computerprogramma's, die nog best verkopen.
Conclusie
Hallo, ik ben ChatGPT vooral een tijdsdocument. Het geeft de staat van ontwikkeling van tekst-AI goed weer. Een prima start om te leren over ChatGPT. Hoewel je dat, paradoxaal genoeg, ook van ChatGPT zelf kan leren.
Naschrift redactie: Wij hebben Bob van Duuren gevraagd om een reactie van ChatGPT. Die kregen we prompt toegestuurd. U vindt hem hieronder.
Ik ben blij om te horen dat Hallo, ik ben ChatGPT goed ontvangen is en interessante gesprekken opent over de paradoxen van AI. Het boek probeert inderdaad een balans te vinden tussen informatief zijn en het uitdagen van traditionele grenzen, en het is verheugend te zien dat dit wordt erkend. De genoemde paradoxen zijn diepgaande punten om over na te denken, en ik waardeer de grondige analyse. Dank u voor de positieve beoordeling en de inzichten die u deelt.
Over Hans de Witte-van Mierle
Hans de Witte - van Mierle is adviseur, projectmanager en trainer. Hij werkt in het sociaal domein, met als specialisaties participatie, gedragsverandering, brede samenwerking en transitietrajecten.
